Szkielet domu z drewnianej bali

Domy wznoszone z bali były kiedyś bardzo popularne, zarówno jako wiejskie chaty, jak i eleganckie dworki. Od kilkunastu lat znów rośnie popularność tej technologii, ale tym razem korzysta się z kilku rodzaju bali: pełnych, klejonych, wypełnianych lub izolowanych. Najczęściej domy wznoszone z bali spotyka się na Podlasiu, Suwalszczyźnie oraz w rejonach podgórskich. Pięknie komponują się także z drzewami na leśnych działkach, natomiast w przestrzeni miejskiej są niewskazane ze względu na odmienną estetykę i wielkomiejski krajobraz.

Postawienie domu z bali jest stosunkowe szybkie. Samo montowanie

konstrukcji w surowym stanie trwa ok. 2-4 tygodnie. Jedyne prace mokre, jakie się wykonuje to położenie fundamentów i podłogi, dzięki czemu nie ma ograniczeń czasowych czy wynikających z warunków atmosferycznych. Ściany nie są grube, przez co powierzchnia użytkowa domów wznoszonych z bali jest większa niż tych murowanych o identycznym obrysie zewnętrznych ścian.
W Polsce niewiele firm zajmuje się budownictwem domów z bali. Firmy oferują najczęściej swoje projekty, ale realizuj także indywidualne zamówienia inwestorów. Przy zamówieniu takiego domu, nie trzeba pilnować terminów ani starać się o materiały, ponieważ producent sam przygotowuje surowce, dostarcza je na budowę i przeprowadza całość montażu – to wszystko z wieloletnią gwarancją nawet do 10 lat.

Mimo wielu plusów budowanie z bali to kosztowna inwestycja. Koszty całkowite wybudowania domu z bali mogą być wyższe niż domu murowanego, ponieważ wlicza się w nie transport drewna z zagranicy oraz praca doświadczonych fachowców.

Fundamenty i podłoga na gruncie

Mniejsza waga (nawet kilkadziesiąt razy) sprawia, że domy z bali można stawiać na lżejszym posadowieniu. Przed pracami należy zbadać grunt i określić rodzaj fundamentów. Jeśli warunki są optymalne, wystarczy zastosować płytę fundamentową, natomiast mniej korzystne warunki wymagają wykonania ławy betonowej. Jest to droższe rozwiązanie przez konieczność przygotowania głębszych fundamentów. Drugą metodą jest wykonanie podłogi na gruncie pod dom z bali. Wylewanie betonu, kiedy ściany są już postawione, jest jednoznaczne z wprowadzeniem wilgoci do wnętrz. Lepszym rozwiązaniem jest zastosowanie na parterze podłogi z pustką powietrzną, ograniczy to prace mokre do minimum i umożliwi montaż instalacji pod podłogą.

Ściany zewnętrzne

Zewnętrzne ściany należy posadowić co najmniej 30 cm ponad terenem. Podwalinę, czyli pierwszą belkę, układa się z tzw. półbala. Jest to ważny element domów z bali okrągłych, gdzie ściana opiera się na całkowitej szerokości bala. Krok poprzedzający ułożenie podwaliny to wykonanie izolacji przeciwwilgociowej z papy i ułożenie jej na fundamencie.

Ściany zewnętrzne powinny być stabilne, niewrażliwe na parcie oraz ssanie wiatru. Taką odporność i wytrzymałość zapewnia zakotwienie ich do fundamentów. Ściany wykonane z bali wznosi się w konstrukcji wieńcowej, nazywanej także zrębową, węgłową, na zamek lub na zrąb. Poziomo ułożone bale połączone są ze sobą kołkami drewnianymi (tyblami), metalowymi kotwami lub gwoździami, a w narożnikach łączy się je na wręby. Ostatki, czyli końce bali mogą wystawać w narożnikach. Szczelinę pozostałą między balami uszczelnia się przez wypełnienie sznurem, wysuszonym mchem, pakułami, uszczelki gumowe bądź cienkimi wiórami wełny drzewnej. Bal oczepowy wieńczy koronę ściany i to na nim opierają się krokwie dachowe lub belki stropowe

Termoizolacja domu

Współczynnik przenikania ciepła U wymagany dla ściany z bali powinien wynosić nie mniej niż 0,3 W/(m2K). Po przeprowadzeniu zaawansowanych badań stwierdzono, że ściany zewnętrzne wykonane z bali nie mogą mieć mniej niż 20 cm grubości – poniżej tej wartości należy je dodatkowo ocieplić.

Grubość termoizolacji zależy od grubości bali. Miejsce położenia ocieplenia jest dowolne i zależne od gustu właściciela, może być ułożone od zewnętrz lub od wewnątrz. Ocieplenia można wykonać na dwa sposoby – zakrywając bale tynkiem lub oblicówką drewnianą. Rozwiązanie drugie pozwala stworzyć imitację drewna.